NOQONUNIY MIGRATSIYAGA QARSHI KURASHISHDA ICHKI ISHLAR ORGANLARIDA TEZKOR-QIDIRUV BO‘LINMALARINING ROLI VA O‘RNI
Keywords:
Kalit so‘zlar: noqonuniy migratsiya, ichki ishlar organlari, tezkor-qidiruv bo‘linmalari, migratsiya nazorati, migrantlarni identifikatsiya qilish, xalqaro hamkorlik, jinoyatchilikka qarshi kurash, huquqiy monitoring, migratsiya jarayonlari, huquqbuzarliklar va migratsiya, migratsiya siyosati, vataniga qaytish jarayonlari, migrantlarning huquqlari, migratsiya xavfsizligi, davlat xavfsizligi.Abstract
Annotatsiya
Noqonuniy migratsiya bugungi kunda nafaqat O‘zbekiston, balki butun dunyo
mamlakatlarini xavf ostiga qo'yadigan muhim ijtimoiy va iqtisodiy muammolardan
biriga aylangan. Ushbu muammo nafaqat migratsiya jarayonining o'ziga xos
xususiyatlaridan kelib chiqsa-da, balki migratsiyaga qarshi kurashda samarali chora-
tadbirlar ko'rilmasligi, davlatlarning ichki xavfsizligi va jamoat tartibini ta'minlashda
jiddiy muammolarni yuzaga keltiradi. Ayniqsa, ichki ishlar organlarida mavjud
bo‘lgan tezkor-qidiruv bo‘linmalari bu jarayonda muhim rol o‘ynaydi. Ularning asosiy
vazifasi — noqonuniy migrantlarni aniqlash, ularning faoliyatini monitoring qilish va
zarur chora-tadbirlarni amalga oshirishdir. Mazkur maqolada ichki ishlar organlarining
tezkor-qidiruv bo‘linmalarining noqonuniy migratsiya bilan kurashishda tutgan o‘rni
va roli, ularning faoliyatini samarali tashkil etish va nazorat qilish jarayonlari chuqur
tahlil etilgan. Noqonuniy migratsiyaning barcha shakllari — xalqaro va ichki, turli
huquqbuzarliklar bilan bog‘liq bo‘lib, ayniqsa, ularning qonuniylashtirilmagan tartibda
amalga oshirilishi ijtimoiy xavf-xatarlarni keltirib chiqaradi. Ushbu muammoni hal
qilishda tezkor-qidiruv bo‘linmalarining o‘rni juda muhim. Ayniqsa, ular migratsiya
jarayonlarining qonuniy bo‘lmagan shakllarini aniqlashda muhim ma'lumotlarni
taqdim etadi, monitoring, tahlil va harakatlar rejalarini ishlab chiqishda asos bo‘lib
xizmat qiladi. Tezkor-qidiruv bo‘linmalari noqonuniy migratsiya bilan kurashishda
faqatgina og‘ir jinoyatlarning oldini olishda emas, balki migratsiya jarayonlarini
boshqarishda ham faol ishtirok etadi. Ular xalqaro va milliy qonunlarni buzgan, o‘z
huquqlarini poymol qilgan migrantlarni aniqlash va ularni muvofiqlashtirilgan tarzda
tegishli hukumat idoralariga jo‘natishda asosiy rol o‘ynaydi. Shu bilan birga, tezkor-
qidiruv bo‘linmalarining samarali faoliyati nafaqat ma'lumotlar almashinuvini
osonlashtiradi, balki migratsiya jarayonlarining monitoringini osonlashtiradi va ularni
yanada nazorat qilish imkoniyatlarini yaratadi. Noqonuniy migratsiyaning oldini
olishda ichki ishlar organlarining tizimli yondashuvi, ayniqsa, tezkor-qidiruv
bo‘linmalarining ma'lumotlarni tahlil qilish va kuzatishdagi rolini yuqori baholash
zarur. Shuningdek, bu bo‘linmalarning xalqaro hamkorlikdagi faoliyati, turli davlatlar
bilan o‘zaro aloqalarni rivojlantirish va migratsiyaga qarshi kurashishda global
tizimlarni yaratishda alohida o‘rin tutadi. Maqola davomida ichki ishlar organlarining
tezkor-qidiruv bo‘linmalarining faoliyatini boshqarish, ularning ishini samarali tashkil etish, shuningdek, noqonuniy migratsiya masalalarida huquqiy asoslarning
mustahkamlanishi, migratsiya tizimining o‘zgarishi va xalqaro hamkorlikni
chuqurlashtirish zarurligi ko‘rib chiqiladi.
References
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Karimov. I. A. (2020). Migratsiya va uning ijtimoiy-iqtisodiy ta'siri. Toshkent:
"O‘zbekiston" nashriyoti.
2. Shomurodov. A. X. (2019). Jinoyatga qarshi kurashishda ichki ishlar
organlarining rolini oshirish. Toshkent: Yuridik akademiya nashriyoti.
3. Xaydarov. B. (2018). Transmilliy jinoyatchilik va migratsiya: zamonaviy tahdidlar
va xavflar. Tashkent: Fan va texnologiya.
4. G‘ofurov. T. M. (2021). Noqonuniy migratsiya va uning global xavfsizlikka ta'siri.
Tashkent: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti nashriyoti.
