QON VA LIMFA TUZULISHI VA FUKSIYALARI
Keywords:
Kalit so‘zlar; Qon, limfa, eritrotsitlar, leykotsitlar, trombotsitlar, limfotsitlar, qon aylanishi, limfa tugunlari, immun tizimi, plazma, qon hujayralari, transport funksiyasi, himoya mexanizmi, homeostaz, fiziologiya.Abstract
Annotatsiya: Mazkur maqolada odam organizmining asosiy suyuq muhitlaridan bo‘lgan qon va limfa tizimlarining tuzilishi, tarkibi hamda ularning hayotiy muhim funksiyalari keng qamrovli tahlil qilingan. Qonning plazmasi va shaklli elementlari — eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlarning biologik roli, shuningdek ularning fiziologik xususiyatlari haqida batafsil ma’lumotlar keltirilgan. Linfa tizimi, uning tarkibi, limfotsitlar, limfa tugunlari va ularning immun tizimidagi o‘rni chuqur yoritilgan. Qon va linfa tizimlarining bir-biriga bog‘liqligi, ularning organizmdagi transport, himoya, termoregulyatsiya, homeostazni saqlash kabi asosiy vazifalari asosida tushuntirilgan.
Bundan tashqari, maqolada ushbu tizimlar faoliyatining buzilishi bilan bog‘liq ayrim kasalliklar — yurak-qon tomir kasalliklari, limfostaz, immun tanqislik holatlari haqida ham qisqacha to‘xtalib o‘tilgan. Tadqiqot natijalari asosida qon va linfa tizimlarini chuqur o‘rganishning tibbiy amaliyotdagi o‘rni va ahamiyati ko‘rsatib berilgan. Maqola tibbiyot yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalar, amaliyotchi shifokorlar hamda biologik fanlarga qiziquvchilar uchun nazariy va amaliy ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin
References
1. Tortora G. J., Derrickson B. H. Principles of Anatomy and Physiology. – 15-nashr. – Wiley, 2017. – Qon va limfa tizimlarining tuzilishi va funksiyasi haqida batafsil.
2. Sherwood L. Human Physiology: From Cells to Systems. – Cengage Learning, 2015. – Qon aylanishi va limfa tizimining fiziologiyasi bayoni.
3. Martini F. H., Nath J. L., Bartholomew E. F. Fundamentals of Anatomy & Physiology. – 11-nashr. – Pearson, 2017. – Qon va limfa organlari haqida tushunchalar.
4. Ross M. H., Pawlina W. Histology: A Text and Atlas. – 7-nashr. – Wolters Kluwer, 2015. – Limfa tugunlari va qon hujayralari mikroskopik tuzilmasi.
5. Ganong W. F. Review of Medical Physiology. – 26-nashr. – McGraw-Hill Education, 2019. – Qon bosimi, qon tarkibi va limfa aylanishi.
6. Abbas A. K., Lichtman A. H., Pillai S. Cellular and Molecular Immunology. – 10-nashr. – Elsevier, 2021. – Limfa tizimi va immunitetning o‘zaro bog‘liqligi.
7. Standring S. Gray's Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice. – 42-nashr. – Elsevier, 2020. – Qon-tomirlar va limfa yo‘llari anatomiyasi.
8. Saladin K. S. Anatomy & Physiology: The Unity of Form and Function. – 8-nashr. – McGraw-Hill Education, 2017. – Qon va limfa tizimining umumiy tahlili.
9. Отахонов А.Ф., Юлдошев Ш.А. Нормал анатомия. – Тошкент: Тиб. нашриёт, 2019. – Qon aylanish va limfa tizimi bo‘yicha o‘zbekcha darslik.
10. Саидов С., Орипов Ш. Инсон физиологияси. – Тошкент: Фан, 2020. – Qon va limfa fiziologiyasi bo‘yicha asosiy manba.
