RAQAMLI IQTISODIYOT SHAROITIDA MOLIYAVIY ETIKA VA XAVFSIZLIK
##semicolon##
Kalit so`zlar: raqamli iqtisodiyot, moliyaviy axloq, axborot xavfsizligi, blokcheyn, sun`iy intellekt, kiber tahdidlar, shaffoflik, ishonch.##article.abstract##
Annotatsiya. Raqamli texnologiyalarning jadal rivojlanishi va global iqtisodiyotning o`zgarishi sharoitida moliyaviy axloq va raqamli xavfsizlik masalalarining ahamiyati ortib bormoqda. Ushbu maqolaning maqsadi moliya sohasidagi axloqiy tamoyillar va iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida xavfsizlik choralari o`rtasidagi bog`liqlikni o`rganishdir. Maqola sun`iy intellekt, blokcheyn va katta ma`lumotlarni o`z ichiga olgan raqamli moliyaviy vositalardan foydalanishda yuzaga keladigan asosiy axloqiy dilemmalarni ko`rib chiqadi. Moliya institutlarining foydalanuvchilar oldidagi shaffofligi, maxfiyligi, adolatliligi va javobgarligi masalalariga alohida e`tibor qaratiladi. Bundan tashqari, kiberjinoyatchilik, ma`lumotlarning buzilishi va fishing kabi axborot xavfsizligiga tahdidlar, shuningdek, kriptografiya, ko`p faktorli autentifikatsiya va huquqiy mexanizmlarni o`z ichiga olgan himoya usullari tahlil qilinadi. Maqolada iste`molchilar ishonchini mustahkamlash, raqamli infratuzilmaning barqarorligini oshirish va adolatli raqamli iqtisodiyotni shakllantirish maqsadida axloqiy standartlarni moliyaviy tizimlarning raqamli transformatsiyasi jarayonlariga integratsiya qilish zarurligi ta`kidlangan. Taqdim etilgan topilmalar va tavsiyalar raqamli moliyaviy mahsulotlarni ishlab chiquvchilar, tartibga soluvchilar va raqamli moliyaviy muhit tadqiqotchilari uchun foydali bo`lishi mumkin.
##submission.citations##
1. Лапина С. А. Цифровая этика в условиях цифровой экономики: вызовы и перспективы // Философские науки. – 2021. – №5. – С. 88–94.
2. Трофимов А. Ю. Кибербезопасность и защита персональных данных в цифровой финансовой среде // Бизнес. Образование. Право. – 2022. – №3(60). – С. 56–61.
3. European Commission. Ethics Guidelines for Trustworthy AI. – Brussels: EC, 2019. – https://ec.europa.eu/futurium/en/ai-alliance-consultation
4. Zwitter, A. (2014). Big Data ethics. Big Data & Society, 1(2). https://doi.org/10.1177/2053951714559253
5. Mittelstadt, B. D., Allo, P., Taddeo, M., Wachter, S., & Floridi, L. (2016). The ethics of algorithms: Mapping the debate. Big Data & Society, 3(2). https://doi.org/10.1177/2053951716679679
6. Martin, K. (2019). Ethical implications and accountability of algorithms. Journal of Business Ethics, 160, 835–850. https://doi.org/10.1007/s10551-018-3921-3
7. Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2014). The Economic Importance of Financial Literacy: Theory and Evidence. Journal of Economic Literature, 52(1), 5–44. https://doi.org/10.1257/jel.52.1.5
8. World Economic Forum (2020). Responsible Use of Technology: The Ethical Framework. https://www.weforum.org/reports/responsible-use-of-technology-the-ethical-framework
9. G20/OECD (2022). Survey on Financial Literacy and Inclusion
https://www.oecd.org/financial/education/g20-oecd-infe-2022-fin-lit-adults.pdf
