POYEZD TUZUVCHISINING MEHNAT XAVFSIZLIGINI TA’MINLASHDA ERGONOMIK YONDASHUV
##semicolon##
Kalit so‘zlar. temir yo‘l transporti, poyezd tuzuvchi, turg‘un bo‘lmagan ish o‘rni, mehnat xavfsizligi, ergonomika, zinapoya konstruksiyasi, biomexanika, ish sharoiti attestatsiyasi, texnik himoya chorasi##article.abstract##
Annotatsiya. Maqolada temir yo‘l transportida turg‘un bo‘lmagan ish o‘rinlarida faoliyat yurituvchi poyezd tuzuvchilarining mehnat sharoitlari, ishlab chiqarish muhiti omillari hamda ergonomik xavfsizlik talablariga oid masalalar tahlil qilingan. Poyezd tuzuvchilar o‘z kasbiy vazifalari jarayonida noqulay meteorologik sharoitlar, shovqin, tebranish, jismoniy va ruhiy zo‘riqish kabi omillar ta’siriga uchrashi ko‘rsatib o‘tilgan. Tadqiqot davomida mavjud normativ hujjatlar (OST, GOST) asosida vagonlarning zinapoyalari konstruktiv xususiyatlari baholangan. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, amaldagi texnik yechimlar ergonomik talablarni to‘liq qondirmaydi va xavfsiz mehnat faoliyati uchun yetarli emas. Shu bois, maqolada “suriladigan zinapoya” kabi yangi konstruktiv yechimlar taklif etilib, ular yordamida poyezd tuzuvchilarining ish joyi xavfsizligini oshirish hamda ishlab chiqarishdagi jarohatlar xavfini kamaytirish imkoniyati asoslab berilgan. Taklif etilgan yechimlar mehnat muhofazasi talablariga javob beradi, ergonomik biomexanika qonuniyatlariga mos bo‘lib, ishchi-xodimlarning jismoniy yuklamasini kamaytiradi.
##submission.citations##
1. Kamilov, X.M. Temir yo‘l transportida turgʻun boʻlmagan ish oʻrinlarida faoliyat yurituvchi xodimlarga fibrogen ta’sirga ega aerozollar ta’sirini baholash / X.M. Kamilov // Journal of Transport. — march, 2025, volume 2, issue 1.
2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014-yildagi 15-sentabrdagi “Xodimlar mehnatini muhofaza qilish chora-tadbirlarini yanada takomillashtirish to‘g‘risida” 263-son qarori.
3. Суннатулла Сулайманов, & Миразиз Миркадирович Талипов (2021). ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ ПРИГОДНОСТЬ СОСТАВИТЕЛЕЙ ПОЕЗДОВ С УЧЁТОМ ЭНЕРГОЗАТРАТ ВЫПОЛНЯЕМЫХ РАБОТ. Academic research in educational sciences, 2 (9), 1108-1113.
4. Бузанов СП., Харламов П.В. Охрана труда на железнодорожных станциях. - М.: Транспорт, 1972. - 200 с.
5. Лестницы, подножки и поручни грузовых вагонов. Размеры и общие технические требования: ОСТ 24.050.67-87.- Введ. .- М.: Изд-во стандартов, 1987. - с.
6. Габариты приближения строений и подвижного состава железных дорог колеи 1520 (1524) мм: ГОСТ 9238-83. - М.: изд-во стандартов, 1983. - 27 с.
7. Куразов А.Т. Безопасность труда составительских бригад. Автореф. дисс. на соиск.ст канд.техн.наук. - 2000.- 24с.
