DASTURLİ SİMFONİZM RİVOJİDA GEKTOR BERLİOZNİNG “FANTASTİK SİMFONİYASİ”.
Keywords:
Kalit so‘zlar: Gektor Berlioz, Fantastik simfoniya, dasturli simfonizm, romantik musiqa, idée fixe, orkestr, syujetli musiqiy asar, musiqada obraz, XIX asr, programmatik simfoniya.Abstract
Anotatsiya: Gektor Berliozning "Fantastik simfoniyasi" (1830) romantik davr
musiqa sining dastlabki va eng yirik dasturli simfonik asarlaridan biridir. Ushbu
simfoniya orqali Berlioz an’anaviy simfoniya shaklidan chekinib, musiqani syujet
asosida ifoda etish imkoniyatlarini kengaytirdi. Asar besh qismdan iborat bo‘lib, unda
bosh qahramonning sevgisi, ruhiy tushkunligi va gallyutsinatsiyalari tasvirlanadi.
Markaziy musiqiy g‘oya — idée fixe — orqali butun simfoniya davomida asosiy obraz
ifodalanadi. Berliozning bu asari orkestr tovushlarining yangicha ishlatilishi,
tembrlarning boyligi va obrazli musiqiy tili bilan dasturli simfonizm rivojiga katta
ta’sir ko‘rsatdi va bu yo‘nalishda keyingi kompozitorlar uchun yangi yo‘l ochdi.
References
Foydalangan adabiyotlar:
1. Берлиоз Г. Большой трактат по современной инструментовке и оркестровке
— Москва: Музыка, 1980.
2. Музыкальная энциклопедия. Под ред. Ю. В. Келдыша. — Москва:
Советская энциклопедия, 1973.
3. Абдуллаев Ш. Musiqa nazariyasi asoslari. — Toshkent: “San’at”, 2018.
4. Иофе М. Романтизм в музыке XIX века. — Санкт-Петербург: Композитор,
2005.
5. Taruskin R. The Oxford History of Western Music, Volume 3: The Nineteenth
Century. — Oxford University Press, 2005.
6. Sadie S. (Ed.) The New Grove Dictionary of Music and Musicians. — Macmillan
Publishers, 2001.
7. Боровик С. Гектор Берлиоз и его “Фантастическая симфония”. — Москва:
Искусство, 1971.
8. Саркисов Л. История западноевропейской музыки. — Москва: Музыка, 1990.