ЎЗБЕК-РУС МАҚОЛЛАРИДАГИ АСОСИЙ МОТИВЛАР ТИПОЛОГИЯСИГА ДОИР
Keywords:
Калит сўзлар: мақол, мотивация, метод, қиёслаш, семантик таҳлил қиёсий таҳлил, маданий таҳлил, статистик таҳлилAbstract
Аннотация
Мақоллар ҳар қандай халқниннг узоқ тарихий маданий ҳаётидаги
тажрибалар асосида вужудга келган ҳаётнинг бирор бир масаласи ҳақидаги
ҳукмларидир. Мақоллардаги мавзулар дунё ҳақидаги маълум ғоялар, қадриятлар
ёки тасаввурларни ифодаловчи барқарор поэтик элемент сифатида муҳим
аҳамият касб этади. Халқ мақолларида қўлланилган мотивларни таҳлил қилиш
халқ донишмандлигида кодланган чуқур маъно ва маданий хусусиятларни
аниқлаш имконини беради. Ўзбек-рус мақолларидаги асосий мотивларни
типологик таҳлил қилиш умумий ва ўзига хос мотивларни аниқлаш, шунингдек,
уларнинг маданий мазмунини изоҳлаш икки халқ вакилларининг бадиий,
маданий, ва дидактик тасаввурлари шаклланиш босқичларини аниқлаш
имконини беради. Ўзбек ва рус мақолларини қиёсий аснода ўрганиш ҳар икки
халқнинг маиший турмуши тарихий тараққиёти, мифологик ва эстетик
қарашларининг пайдо бўлиши, шаклланиши, уларнинг жамиятни ривожланиши
ҳамда барқарорлигини таъминлашдаги фалсафий қарашларини, бадиий
тафаккур тадрижий такомилини очиб беришга хизмат қилади.
References
Адабиётлар:
1. Бичер Омер. Зооморфные образы в русских пословицах и поговорках:
лингвокультурологический и лексикографический аспекты. Диссертация на
соискание ученой степени кандидата филологических наук. – Смоленск, 2016.
– с.174
2. Даль В.И. Пословицы русского народа. Том 1. – М.: Художественная
литература, 1989. – 433 с; Шу муаллиф: Пословицы русского народа., Том 2.
– М.: Художественная литература, 1989. – 449 с.
3. Лингвистика афоризма. Хрестоматия / https://books.google.nl › books
4. Маджидова Р. Антропоцентрик мақолларнинг аксиологик тадқиқи (ўзбек ва
рус тиллари материаллари асосида). Филол. фанлари доктори (ДСc) дисс.
автореф. – Фарғона, 2020. – 76 б.
5. Сафина, З.М. Когнитивно-лексикографическое описание фразеологических
единиц со структурно-семантическим компонентом цвета : На материале
английского, русского и башкирского языков: дисс. … канд. филол. наук. –
Уфа. – 2004. – 213 с.
6. Узбекские пословицы и поговорки [Электронный ресурс]. – Режим доступа:
URL: http://fmc.uz/maqollar.php. Дата обращения 08.09.21
