RAQAMLI TARIX: AN’ANAVIY TARIXSHUNOSLIK VA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALAR INTEGRATSIYASI
Keywords:
Kalit soʻzlar: “Raqamli tarix”, “sun’iy intellekt”, “3D vizualizatsiya”, “raqamli xarita”, “kvantitativ tarix”.Abstract
Annotatsiya: Bugungi kunga kelib tarix fanida yangi tarmoqlar paydo bo’lib
rivojlanmoqda. Shunday yangi sohalardan biri bu “raqamli tarix” sohasidir. Mazkur
kichik ilmiy tadqiqot davomida “raqamli tarix” tushunchasi, uning shakllanishi va
an’anaviy tarixshunoslik bilan uyg‘unlashuvi ilmiy-nazariy jihatdan tahlil qilinadi. 3D
vizualizatsiya, virtual haqiqat (VR), qo‘shilgan haqiqat (AR), GIS, sun’iy intellekt va
katta ma’lumotlar (big data) asosida tarixiy tadqiqotlarni amalga oshirishning
afzalliklari yoritiladi. Raqamli tarix fanlararo yondashuv, interaktiv taqdimot va manba
saqlanishining zamonaviy shakllarini taklif etadi. Shu orqali tarixshunoslik fanining
metodik imkoniyatlari kengayadi va u yangi bosqichga ko‘tariladi. Maqolada
O‘zbekiston tajribasi asosida raqamli tarixning istiqbollari ham ko‘rib chiqiladi va
tegishli xulosalar beriladi.
References
ADABIYOTLAR ROʻYXATI (ИСПОЛЬЗОВАННАЯ ЛИТЕРАТУРА /
REFERENCES)
1. Tog‘ayev J. ““Raqamli tarix” (“digital history”) sohasi xususida ayrim
mulohazalar” “Mirzo Ulug’bek – buyuk mutafakkir olim va davlat arbobi"
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman 2024-yil 14-15 may. 637-b
2. Ne’matjonova M. Valiyeva G. “Tarix fanini informatikadagi tadbiqi haqida”
International scientific journal “Modern science аnd research” volume 4 / issue 5 /
uif:8.2 / modernscience.uz. ISSN: 2181-3906 2025. 1806-b.
3. Ковальченко И.Д. Методы исторического исследования / И.Д. Ковальченко.
Отделение историко-филологических наук. 2-е изд., доп. – М.: Наука, 2003. –
486 с.
4. Toyloqov T. “Raqamli tarix nima? Raqamli tarixiy loyihalar” Oriental Renaissance:
Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN
2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022. 423-b.
5. Qodirova D “Tarix oʻqitishda raqamli texnologiyalar” Ustozlar uchun
pedagoglar.org 69-son 1–to’plam Aprel 2025. 413-b.
