STRESS OMILLAR TA’SIRIDA GIPOTALAMO–GIPOFIZ–O‘SIMTA (GGU) TIZIMI TO‘QIMALARINING GISTOMORFOLOGIK O‘ZGARISHLARI

Authors

  • Ibaydullayev Naimaxon Adilbekovna Author
  • Xadjaeva Muqaddas Sati Maxamatovna Author

Abstract

 
Annotatsiya 
Stress  —  organizmning  ichki  va  tashqi  muhit  omillariga  moslashish 
reaksiyasidir. Bu jarayon organismning homeostazini saqlashga qaratilgan murakkab 
mexanizmlarni ishga tushiradi. Biologik omillar (infeksiyalar, travma, og‘ir jismoniy 
sharoit),  kimyoviy  omillar  (zaharli  modda,  toksinlar),  ruhiy  omillar  (ortiqcha 
psixologik  yuk,  xavotir,  qo‘rquv)  va  ijtimoiy  omillar  (oilaviy  nizolar,  ish  joyidagi 
stress, ijtimoiy cheklovlar) stressning asosiy turlarini tashkil qiladi. Stress sharoitida 
gipotalamo–gipofiz–o‘simta tizimi organizmning markaziy nevroendokrin boshqaruv 
markazi sifatida faollashadi va gormonlar sintezi tezlashadi. Ayniqsa, kortikotropin–
rilizing  gormon  (CRH),  adenokortikotropin  gormon  (ACTH)  va  glukokortikoidlar 
darajasi oshishi tufayli to‘qimalar va hujayralarda morfologik, funksional o‘zgarishlar 
yuzaga keladi. 

References

Foydalanilgan adabiyotlar

1. Selye, H. (1956). The Stress of Life. McGraw-Hill.

2. Junqueira, L.C., Carneiro, J., & Kelley, R.O. (2005). Basic Histology. Lange

Medical Books.

3. Smith, S.M., & Vale, W.W. (2006). The role of the hypothalamic–pituitary–

adrenal axis in neuroendocrine responses to stress. Dialogues in Clinical

Neuroscience, 8(4), 383–395.

4. Everett, J.G., & Markham, C.H. (2000). Histomorphology of pituitary adenomas

under stress conditions. Journal of Endocrine Pathology, 4(2), 112–120.

5. Purves, D., et al. (2001). Neuroscience. Sinauer Associates.

Published

2025-07-22

How to Cite

Ibaydullayev Naimaxon Adilbekovna, & Xadjaeva Muqaddas Sati Maxamatovna. (2025). STRESS OMILLAR TA’SIRIDA GIPOTALAMO–GIPOFIZ–O‘SIMTA (GGU) TIZIMI TO‘QIMALARINING GISTOMORFOLOGIK O‘ZGARISHLARI . Ta’lim Innovatsiyasi Va Integratsiyasi, 49(1), 263-266. https://scientific-jl.com/tal/article/view/25224