TARIXIY SHAHARLARDA ZAMONAVIY QURILISH MUVOZANATI: MEROSNI ASRASH VA URBANISTIK RIVOJLANISH O‘RTASIDAGI INTEGRATSION YONDASHUV
Keywords:
Kalit so‘zlar: tarixiy shaharlar, madaniy meros, shaharsozlik, konservatsiya, arxitektura muvozanati, zamonaviy dizayn, integratsiyaAbstract
Annotatsiya: Ushbu ilmiy maqola tarixiy shaharlarda — xususan,
O‘zbekistonning Samarqand, Buxoro, Xiva kabi madaniy yodgorliklarga boy
hududlarida — zamonaviy qurilish jarayonlari va ularning tarixiy-madaniy makon
bilan integratsiyasi masalasiga bag‘ishlangan. XXI asr urbanistik bosimlari —
aholining o‘sishi, turizm infratuzilmasi, transport va zamonaviy xizmat ko‘rsatish
ehtiyojlari — tarixiy shaharlarning zamonaviylashtirilishini talab etmoqda. Biroq bu
o‘zgarishlar ko‘pincha tarixiy merosga salbiy ta’sir o‘tkazmoqda. Maqolada bu
muammoni chuqur tahlil qilish, arxitektura merosi va yangi qurilishlar o‘rtasida
muvozanatli yondashuvni taklif etish maqsad qilingan. Ishda xalqaro tajribalar
(Istanbul, Parij, Granada, Roma) bilan bir qatorda O‘zbekistondagi mavjud loyihalar
(Samarqand Turizm markazi, Xiva Ichon Qal’a yaqinidagi qurilishlar) tahlil qilingan.
Integratsiyalashgan dizayn yondashuvlari, konservatsiya texnologiyalari va
arxitektura-estetik qarorlar asosida madaniy xotirani yo‘qotmasdan rivojlanishni
ta’minlash yo‘llari ko‘rsatib berilgan.
References
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
1. ICOMOS. International Charter for the Conservation of Historic Towns. —
Paris, 1987.
2. UNESCO. Operational Guidelines for the Implementation of the World
Heritage Convention. — 2021.
3. Spiro Kostof. The City Shaped: Urban Patterns and Meanings through History.
— Thames & Hudson, 1991.
4. Aldo Rossi. The Architecture of the City. — MIT Press, 1982.
5. Le Corbusier. Urbanisme. — Harvard University Press, 1964.
6. Bahramov, I. O‘zbekiston shaharsozlik merosi. — Toshkent: O‘qituvchi, 2005.
7. Sultonova, D. Tarixiy makonda zamonaviy dizayn. — Samarqand: SamDPI,
2022.
8. www.archdaily.com – Shahar muhitida modernizatsiya va meros.
9. Norqulov, Z. Arxitektura va urbanistika asoslari. — Toshkent: TTPU, 2020.
10. Hasanov, B. O‘zbekiston me’morchiligi tarixi. — Toshkent, 2004.
11. www.heritage.org – Madaniy merosni saqlash tashkiloti.
12. Salnikov, A. I. Shakl va kontekst. — Moskva: Arxitektura-S, 2007.
13. Jacobs, Jane. The Death and Life of Great American Cities. — Random House,
1961.
14. Tursunov, B. Tarixiy me’moriy hududlarda dizayn. — Toshkent: TATU, 2019.
