FARG‘ONA VODIYSIDA O‘SADIGAN TEMIRTIKAN O‘SIMLIGINING KIMYOVIY TARKIBINI O‘RGANISH VA XALQ TABOBATIDA ISHLATILISHI.
Abstract
O‘zbekiston hududi o‘simlik olamiga boy va ulardan oqilona foydalanish
imkoniyatlari kengdir. Fiziologik faol moddalar o‘rtasida alkaloidlar katta
ahamiyatga ega, chunki ular turli strukturaviy tuzilish va yuqori fiziologik
faollikka ega. O‘simlik moddalarining kimyoviy tuzilishi va biologik faolligini
o‘rganish bir tomondan kimyoni rivojlantirib, unda yangi yo‘nalishlar paydo bo‘lishiga
olib kelsa, ikkinchi tomondan zamonaviy samarali dorivor vositalarning yaratilishi va
tibbiyot amaliyotiga tadbiq etilishiga asos bo‘ladi.
O‘simlikning nomi. Tribulus terrestris - Yer bag‘irlab o‘sadigon o‘simlik
(tеmirtikan).[1]
References
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Toshkent Farmasevtika instuti “Tarkibida yurak glikazidlari saqlovchi dorivor
o‘simliklar va mahsulotlar va tarkibida saponinlar saqlovchi dorivor o‘simliklar va
mahsulotlar” o‘quv-uslubiy qo‘llanma (28-29-betlar)
2. Kostova I, Dinchev D. Saponins in Tribulus terrestris - chemistry and bioactivity.
Phytochem. Rev, 2005; 4: 111-137. [Kostova I, Dinchev D. Tribulus terrastrisdagi
saponinlar-kimyoviy va bioaktiv moddalar qatori, 2005;4:111-137.]
3. M.Nabiyev. Shifobaxsh giyohlar. Toshkent, “Fan” nashriyoti, 1980-yil
4. S.M.Mustafoyev. Botanika. Toshkent: “o‘zbekiston” 2002
5. X.X.Xolmatov, Z.H.Xabibov o‘zbekistonning shifobaxsh o‘simliklari. Toshkent
“Meditsina” nashriyoti 1976-yil
6. M.Nabiyev, V.Shalnev, A.Ibrohimov Shifobaxsh ne’matlar Toshkent, “Meditsina”
nashriyoti 1989-yil
7. Xujaev V.U. Turg'unov K.K. Toshxodjaev B. Aripova S.F. Arundo donaksining
alkaloidlari. XIV. N-metil-tetrahidro-b-karbolinning kristalli va molekulyar
tuzilishi 2003.226-227 Tabiiy birikmalar kimyosi
8. www.chemistry.ru
9. A.P. Orexov. Ximiya alkoloidov. M., 1953 g.
10. Dj. Qurbanov., I.M. Saytbaeva. Vestnik KK Fan, UzSSR, №2 1974g.
11. S.Yu. Yunusov, Alkolidi. Tashkent, 1974
12. F.I.Ivanov. Dikorastushie lekarstvennie rasteniya Uzbekistana. Tashkent, 1949y
13. Kimyo va kimyo texnologiyasi «3» 2010 yil
14. Shaxidoyatov X.M. Xinazalini - 4; ix biologicheskix aktivnost» Tashkent Fan,
1988.
15. Kuryazov Sh., Muxammedov N.S., Shoxidoyatov X.M , XPS 2008, 3
